Azra Erhat
| |
| Doğum | 4 Haziran 1915 Şişli İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
|---|---|
| Ölüm | 6 Eylül 1982 (67 yaşında) İstanbul |
| Yaşadığı yer | İstanbul, Ankara |
| Vatandaşlık | Türkiye Cumhuriyeti  |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Yazar, çevirmen, akademisyen |
| Dönem | 20. yy. |
| Konu | Mitoloji, Tarih, Hümanizm, Mavi Anadoluculuk |
| İlk eseri | Mavi Anadolu (1960) |
| Önemli ödülleri |
|
1915 yılında İstanbul’da doğdu. Belçika’da klasik liseyi bitirip İstanbul ile Ankara üniversitelerinde klasik fioloji okudu. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nde asistan ve doçent olarak çalıştı.
Homeros’un iki büyük destanını dilimize çevirmeye koyuldu. Şair A. Kadir’le birlikte yaptığı bu çalışmanın sonucunda İlyada ve Odysseia yayınlandı. Hesiodos’un Theogonia ile İşler ve Günler aldı yapıtlarını Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte çevirerek T.T.K. Yayınları arasında yayımlandı.
Halikarnas Balıkçısı ve Sabahattin Eyüboğlu’nun yolundan gitti. Türkiye’de Batıcı hümanist kültürü yaymak, Eski Anadolu Mediniyetleri’nin kültür varlıklarını değerlendirmek ödevini benimsemiştir.
Mavi Anadolu ve Mavi Yolculuk gibi yurdumuzu tarihi, arkeolojisi ve turistik zenginlikleriyle tanıtmak ve sevdirmek amacını güden kitaplar yazdı.
Hümanizm anlayışını 'Ecce Homo' (İşte İnsan) adlı denemesinde dile getirdi. Halikarnas Balıkçısı’nın kendisine yazdığı mektupları topladığı bir kitabı 'Mektuplarıyla Halikarnas Balıkçısı' adı ile yayınlandı.
Mitolojisi Sözlüğü, diğer bir eseridir.
Ödülleri
İlyada I. Cilt ile Habib Edib Törehan Bilim Ödülü, 1959
İlyada III. Cilt ile Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü, 1961
ESERLERİ:
Sophokles: Hayatı, Sanatı ve Eserleri (1954)
Aristophanes (1958)
Mavi Anadolu (1960)
Mavi Yolculuk (1962)
Theo’ya Mektuplar (1969)
İşte İnsan-Ecce Homo (1969)
Mitoloji Sözlüğü (1972)
Yunus Emre (1974) - Sabahattin Eyüboğlu ile
Mektuplarla Halikarnas Balıkçısı (1976)
Homeros - Gül ile söyleşi (1976)
Pir Sultan Abdal (1977) - Sabahattin Eyüboğlu ile
Sevgi Yönetimi (1978)
Karya'dan Pamfilya'ya Mavi Yolculuk (1979)
Troya Masalları (1981)
En Hakiki Mürşit: Gülleyla’ya Anılar (1996)
Mavi Yolculuk II (1997)
Osmanlı Münevverinden Türk Aydınına (2002)
ÇEVİRİLERİ:
Elektra (1941)
Devlet III (1944)
Versailles Tulûatı (1944)- Orhan Veli Kanık ile
Barış (1947)
Küçük Prens (1953) - Ayşe Nur takma adıyla
Türkiye, Tarih ve Sanat Memleketi (1954)
Dişi Kedi (1954)
Cicim (1955)
Şölen (1958) - Sabahattin Eyüboğlu ile
İnsanlar ve İnsanlar (1965) - Sabahattin Eyüboğlu ve Vedat Günyol ile
Güney Postası (1966)
Kuşlar (1966) - Sabahattin Eyüboğlu ile
Kadınlar Savaşı – Lysistrata (1966) - Sabahattin Eyüboğlu ile
İlyada (1967) - A. Kadir ile
Zincire Vurulmuş Prometheus (1968)
Theo’ya Mektuplar (1969)
Odysseia (1970) - A. Kadir ile birlikte
Gargantua (1973)
Hesiodos, Eserleri ve Kaynakları (1977) - Sabahattin Eyüboğlu ile
Sapho Üzerine Konuşmalar-Şiirlerinin Çevirileri (1978) - Cengiz Bektaş ile
Yedi Deniz (2005) - A. Kadir ile
*
-II-
BİYOGRAFİSİ
4 Haziran 1915’te İstanbul-Şişli’de doğdu. İlk ve ortaöğrenimini Belçika’da yaptı. 1939’da Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi’ni bitirerek Klasik Filoloji Bölümünde asistan olarak göreve başladı. 1946’da doçent oldu. 1948’de aynı fakültedeki öğretim üyeleri Pertev Naili Boratav, Behice Boran, Adnan Cemgil, Niyazi Berkes’le birlikte üniversiteden uzaklaştırıldı. 1949-1950 arasındaYeni İstanbul ve Vatan gazetelerinde çalışti. Uluslararası Çalışma Örgütünde (ILO) kütüphanecilik yaptı.
İlk çevirileri Tercüme dergisinde çıktı. Sofokles, Aristofanes gibi yazarların eserlerini Türkçeye kazandırdı. Yeni Ufuklar dergisinin yazarlarından biri olan Erhat, bu dergi çevresinde gelişen hümanist anlayışın öncüleri arasında yer aldı. Batı uygarlığının kökenini veAnadolu’ya dayandıran ve Anadolu kültürlerini bir bütün olarak gören Halikarnas Balıkçısı ile aynı görüşleri paylaştı ve aralarında derin bir yakınlık doğdu. Yine çok yakınındaki Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte çevirdiği Hesiodos’un Theogonia ve "İşler ve Günler" adlı yapıtlarıyla Hesiodos üzerine araştırmaları, 1977’de "Hesiodos, Eserleri ve Kaynakları" adıyla basıldı. Bu üç isim bir arada "Mavi Yolculuk" terimini Türk ve dünya literatürüne kazandırdılar.
Azra Erhat, kansere yakalandı. Londra'da tedavi gördü, ama sonuçsuz kaldı. 6 Eylül 1982'de 67 yaşındayken İstanbul’da vefat etti. İstanbul-Üsküdar Bülbüldere Mezarlığına defnedildi.
Atatürk'ü İlyada kahramanlarindan Hektor'a benzetmesinin bir dönem sebep olduğu tartışmalarla da gündeme gelmiştir.
Şadan Gökovalı'nın manevi annesidir.
Eserleri
- Mavi Anadolu (1960) (Gezi Yazısı)
- Mavi Yolculuk (1962) (Gezi Yazısı)
- İşte İnsan-Ecce Homo (1969) (Deneme)
- Mitoloji Sözlüğü (1972) (Mitoloji)
- Mektuplarla Halikarnas Balıkçısı (1976) (Mektup)
- Sevgi Yönetimi (1978) (Deneme)
- Karya'dan Pamfilya'ya Mavi Yolculuk (1979)
- Troya Masalları (1981) (Çocuk Masalı)
- Osmanlı Münevverinden Türk Aydınına (Eleştiri)
- Gülleylâ'ya Anılar (Anı)
- Düşün Yazıları, Halikarnas Balıkçısı (Halikarnas Balıkçısı adına yayıma hazırlayan)
Çevirileri
- İlyada (1967) A. Kadir ile birlikte
- Odysseia (1970) A. Kadir ile birlikte
- Hesiodos, Eserleri ve Kaynakları (1977)- Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Eşekarıları, Kadınlar Savaşı ve Diğer Oyunlar, Aristophanes - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Lysistrata Kadınların Savaşı, Aristophanes - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Gargantua,François Rabelais - Sabahattin Eyüboğlu, Vedat Günyol ile birlikte
- Tepegözlerin Mağarasında, Homeros - A. Kadir ile birlikte
- Gül ile söyleşi, Homeros
- Yedi Deniz, Piri Reis - A. Kadir ile birlikte
- Şölen - Dostluk, Platon - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Zincire Vurulmuş Prometheus, Aiskhylos - Sabahattin Eyüboğlu ile birlikte
- Savaş Uçuşu, Antoine De Saint Exupery
- Küçük Prens, Antoine De Saint Exupery (1968)
- Dişi Kedi, Colette
- Cicim, Colette
Ödülleri
İlyada I. Cilt ile Habib Edib Törehan Bilim Ödülü, 1959
İlyada III. Cilt ile Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü, 1961
KAYNAK:WİKİPEDİA
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.